Ynglŷn â’r mathau o etholiadau sy’n cael eu cynnal yng Nghymru (mae rhai’n cael eu cynnal ar hyd a lled y DU ond mae eraill yn cael eu cynnal yng Nghymru neu mewn ardaloedd penodol yn unig).
Etholiadau cyngor sir (etholiadau lleol)
Mae cynghorau lleol yn darparu gwasanaethau a chyfleusterau yn eich ardal chi. Mae cynghorwyr lleol yn goruchwylio gwaith y cyngor, ac yn gosod y strategaethau a'r blaenoriaethau. Mae gan Sir Wrecsam 56 cynghorydd sy’n cynrychioli 49 rhanbarth etholiadol.
Mae’r etholiadau hyn yn cael eu cynnal pob pum mlynedd. Pan fyddwch chi'n pleidleisio mewn etholiadau lleol, byddwch chi'n pleidleisio dros gynghorwyr i gynrychioli eich ward (ardal neu gymuned benodol).
Gallwch bleidleisio dros gynifer o ymgeiswyr ag y sydd swyddi gwag i gynghorwyr. Bydd y papur pleidleisio yn esbonio faint o ymgeiswyr y gallwch bleidleisio drostynt.
Etholiadau cynghorau tref a chymuned
Cynghorau tref neu gymuned yw’r lefel fwyaf lleol o lywodraeth yng Nghymru a Lloegr. Eu nod yw gwella ansawdd bywyd yn eu hardal leol trwy helpu i gynnal cyfleusterau.
Mae etholiadau cynghorau tref neu gymuned yn cael eu cynnal bob pum mlynedd.
Etholiadau Seneddol y Deyrnas Unedig (etholiadau cyffredinol)
Mae Senedd y DU yn cynrychioli pobl y Deyrnas Unedig. Yn ystod etholiadau cyffredinol gallwch bleidleisio dros eich Aelod Seneddol lleol (AS).
Mae pob AS yn cynrychioli rhan o'r DU a elwir yn 'etholaeth' neu'n 'sedd'. Yn Wrecsam, mae dwy etholaeth a gynrychiolir; Wrecsam a De Clwyd.
Mae etholiadau cyffredinol yn cael eu cynnal bob pum mlynedd. Mewn etholiad cyffredinol bydd gennych un bleidlais i ddewis ymgeisydd i gynrychioli eich etholaeth yn Nhŷ'r Cyffredin.
Etholiadau’r Senedd
Mae Senedd (Senedd Cymru) yn cynrychioli pobl Cymru. Mae 60 o Aelodau Senedd (ASau) etholedig ac mae pump ohonynt yn eich cynrychioli chi. Mae un AS yn cynrychioli eich etholaeth yn y Senedd, ac mae'r pedwar arall yn cynrychioli eich rhanbarth.
Mae gan Wrecsam ddau Aelod Seneddol, un ar gyfer etholaeth De Clwyd ac un ar gyfer etholaeth Wrecsam. Mae pedwar aelod rhanbarthol ar gyfer rhanbarth etholiadol Gogledd Cymru yn ogystal.
Mae etholiadau ar gyfer Senedd yn cael eu cynnal bob pedair blynedd. Pan fyddwch yn pleidleisio mewn etholiad Senedd bydd gennych ddwy bleidlais - un i ethol eich aelod etholaethol ac un i ethol eich aelod rhanbarthol.
Etholiadau Comisiynwyr yr Heddlu a Throsedd
Mae Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu (CHTh) yn sicrhau bod yr heddlu lleol yn eu hardal yn diwallu anghenion y gymuned.
Mae 41 o ardaloedd ledled Cymru a Lloegr gyda CHTh. Mae gan bob ardal un Comisiynydd.
Mae’r Comisiynydd ar gyfer Gogledd Cymru’n gyfrifol am ddwyn y Prif Gwnstabl a Heddlu Gogledd Cymru i gyfrif ar eich rhan.
Mae etholiadau ar gyfer CHTh yn digwydd bob pedair blynedd. Bydd y papur pleidleisio yn rhestru ymgeiswyr CHTh, gyda dwy golofn ar gyfer marcio eich dewis cyntaf a'ch ail ddewis.
Refferendwm
Mae refferendwm yn bleidlais ar gwestiwn am fater neu bolisi penodol. Fel arfer gofynnir i chi bleidleisio naill ai 'ie' neu 'na'.
Mae'n golygu y gallwch wneud penderfyniad uniongyrchol ar gwestiwn, yn hytrach na gadael eich cynrychiolydd etholedig i benderfynu ar eich rhan.