Os ydych yn darparu gofal di-dâl i rywun sydd methu ag ymdopi heb eich cefnogaeth oherwydd salwch, anabledd a phroblemau iechyd meddwl neu ddibyniaeth, rydych chi felly yn ofalwr di-dâl. Gall yr unigolyn yr ydych yn ei gefnogi fod yn aelod o’r teulu, ffrind neu gymydog.
Mae llawer o wybodaeth, cyngor a chymorth ar gael i chi fel gofalwr di-dâl.
Asesiad o anghenion gofalwr
Os ydych yn gofalu am rywun, gallwch gael asesiad i weld beth all helpu i wneud eich bywyd yn haws. Gelwir hyn yn ‘asesiad gofalwr’, a bydd yn cynnwys ‘sgwrs beth sy’n bwysig’ - gallwch gael rhagor o wybodaeth am beth mae’r dull hwn yn ei olygu ar wefan Gofal Cymdeithasol Cymru (dolen gyswllt allanol).
Mae gennych hawl yn gyfreithiol i gael asesiad o anghenion gofalwr gwaeth beth yw:
- maint neu fath o ofal yr ydych yn ei ddarparu, eich modd ariannol, neu lefel y gefnogaeth yr ydych ei angen
- os ydych yn byw gyda’r unigolyn yr ydych yn gofalu amdanynt neu beidio
Os ydych yn rhannu cyfrifoldebau gofalu gyda rhywun arall, gan gynnwys plentyn dan 18, mae gan bob un ohonoch yr hawl i gael asesiad eich hun.
Mae’r asesiad yn gyfle i drafod pa gefnogaeth neu wasanaethau yr ydych efallai eu hangen i’ch helpu yn eich rôl gofalu.
Gallwch ddod o hyd i beth mae asesiad gofalwr yn ei gynnwys a sut y gallwch baratoi ar wefan Gofalwyr y DU (dolen gyswllt allanol)
Gofyn am asesiad gofalwr
Os ydych eisiau asesiad, cysylltwch â NEWCIS - Gwasanaeth Gwybodaeth i Ofalwyr Gogledd Ddwyrain Cymru (dolen gyswllt allanol) neu cofrestrwch gyda NEWCIS fel gofalwr di-dâl (dolen gyswllt allanol)
Cynllun seibiant
Mae ‘Pontio’r Bwlch’ yn gynllun seibiant sydd yn eich darparu gyda chyfnod byr o seibiant o’r rôl gofalu. Gallai seibiant byr o’ch rôl gofalu gynnwys mynychu apwyntiad personol, digwyddiad NEWCIS neu gymdeithasu gyda ffrindiau.
Hyfforddiant a gweithgareddau
Gweithio gydag ystod o sefydliadau, mae NEWCIS yn cynnal rhaglen hyfforddi mewn pedwar maes allweddol:
- sgiliau ymarferol
- cymorth emosiynol
- gweithgareddau hamdden/ hobi
- cefnogaeth gyda chyflogaeth
Mae rhai sesiynau wedi’u hanelu at ofalwyr yn cael ychydig o amser iddyn nhw eu hunain gan gymryd rhan mewn gweithgaredd pleserus. Mae eraill wedi’u hanelu at ofalwyr yn dysgu sgiliau newydd a all wneud bywyd yn haws.